Futbolda ulusal ekipler düzeyinde en üst tertip olan FIFA Dünya Kupası’nı kazanan kadroya seremonide verilen ikonik kupa ve kopyaları İtalya’da üretiliyor.
FIFA tarafından 1930’dan bu yana İkinci Dünya Savaşı devri hariç her 4 yılda bir düzenlenen ve oynandığı devirde kitlelerin ilgisini çekmeyi başaran Dünya Kupası, bu yıl Katar’ın konut sahipliğinde 22’nci kere düzenleniyor.
Bugüne kadar düzenlenen 21 şampiyonada iki farklı kupa tasarımı kazanan ekiplerle buluştu. 1930’da Uruguay’da düzenlenen birinci Dünya Kupası tertibi, Fransız heykeltraş Abel Lafleur‘un tasarladığı ve antik zafer tanrıçası Nike’nin tasvir edildiği kupa ile başladı. Bu tasarım yaklaşık 40 yıl boyunca kullanıldı.
İlk başlarda “Zafer” ismiyle da bilinen ve daha sonra eski FIFA Lideri Jules Rimet‘nin ismiyle anılan bu kupa, 1970 yılında Meksika’da düzenlenen Dünya Kupası’nda Brezilya’nın 3. sefer şampiyon olmasıyla, o dönemki “Üç sefer şampiyon olan kupaya büsbütün sahip olur” kuralı nedeniyle “Sambacılar”ın müzesine gitti.
1970 Dünya Kupası’ndan sonra FIFA yeni kupa dizaynını belirlemek üzere milletlerarası bir yarış düzenledi ve 53 tasarım bu müsabakaya katıldı.
O periyot müsabakayı, bugün portfolyosunda UEFA Şampiyonlar Ligi, UEFA Avrupa Ligi, UEFA Harika Kupa üzere çok bilinen dönemlik büyük milletlerarası tertiplerin kupaları ile farklı aktifliklerin madalyalarını bulunduran İtalyan GDE Bertoni firmasının sanat yöneticisi İtalyan heykeltraş Silvio Gazzaniga‘nın özgün tasarımı kazandı.
Gazzaniga’nın ellerini havaya kaldıran iki zafer meleğinin tuttuğu yerküreden oluşan tasarımı, dünyada milyonlarca insanı tıpkı anda ekrana kilitleyen bu kıymetli tertibin büyük mükafatı olmaya devam ediyor.
Son 50 yıldır Dünya Kupası denilince akla gelen imge olan Gazzaniga’nın bu özgün tasarımı, İtalya’nın sanayi kenti Milano yakınlarındaki Paderno Dugnano’daki tesislerinde üretiliyor.
Kupa 6,2 kilo tartısında ve 18 ayar altından yapıldı
Fabrikalarının kapısını Türkiye’den birinci defa AA’ya açan GDE Bertoni firmasının üst yöneticisi (CEO) Valentina Losa, yaklaşık 50 yıldır dizaynıyla akıllarda yer edinen futbolun bu en kıymetli kupasının özelliklerini anlattı.
FIFA Dünya Kupası’nın uzunluğunun 38 santimetre, yükünün 6,2 kilogram olduğunu ve 18 ayar altından oluştuğunu belirten Losa, bu dizaynın birinci defa 1973 yılında gösterime çıktığını, 1974’te Almanya’nın konut sahibi olduğu tertipte da takdim edildiğini aktardı.
Losa, FIFA Dünya Kupası’nın öyküsünü anlatırken, şunları kaydetti:
“Bu kupa, devrin sanat direktörü Silvio Gazzaniga’nın, Bertoni şirketinin sahibi ve benim de büyük babam Eugenio Losa ile birlikte ürettiği bir yapıttır. Birinci başta bir futbol topunu havaya kaldıran iki kaleci temel alınarak tasarlandı. Farklı tartışmalardan sonra kalecilerin iki zafer meleği ile değiştirilmesine karar verildi. Daha sonra futbol topunun yerini de dünya aldı. Bu da yeni Dünya Kupası, yani FIFA’ya gönderilen son tasarımdı.”
Kupanın 1974’te sunulan ve FIFA’da kalan tek bir özgün yapıt olduğuna dikkat çeken Losa, “Orijinal kupa, kazanan gruba final maçı sonundaki seremonide verilmek üzere gönderilir, daha sonra alttaki diske kazanan ekibin ismini kazımak için bize gelir. Sonra da FIFA’ya geri döner. Bu ortada natürel kupada rastgele bir hasar ya da leke varsa eski haline getirmek için elden geçiriyoruz. Kazanan kadro kupanın altın olan aslını değil lakin altın pirinç alaşımdan üretilen ve isminin kazınmış olduğu bir kopyasını alıyor.” diye konuştu.
Valentina Losa, kupanın şu anda Katar’da ve kazanan gruba verilmek üzere hazır olduğunu belirterek, “Biz artık ise 2026 için Dünya Kupası’nın kopyasını üretiyoruz” sözlerini kullandı.
Batı Almanya’nın konut sahibi olduğu ve kazandığı 1974 Dünya Kupası ile tedavüle giren Gazzaniga’nın tasarımı FIFA Dünya Kupası, o günden bugüne kadar; Franz Beckenbauer (Batı Almanya 1974), Daniel Passarella (Arjantin 1978), Dino Zoff (İtalya 1982), Diego Armando Maradona (Arjantin 1986), Lothar Matthaus (Almanya 1990), Carlos Dunga (Brezilya 1994), Didier Deschamps (Fransa 1998), Cafu (Brezilya 2002), Fabio Cannavaro (İtalya 2006), Iker Casillas (İspanya 2010), Philipp Lahm (Almanya 2014) ve Hugo Lloris (Fransa 2018) üzere değerli grup kaptanlarının elinde yükseldi.
Futbolun bu değerli kupası, Katar’ın konut sahipliğindeki 2022 FIFA Dünya Kupası’nın 18 Aralık’ta Lusail Stadı’nda oynanacak finali sonrası tekrar bir kaptanın ellerinde zaferin sembolü olarak havaya kaldırılacak.